Andrijevica, Crna Gora
Andrijevica se nalazi za gotovo 800 metara nadmorske visine, na sjeveroistoku Crne Gore. Udaljena je od Berana (v. to) 17 km, Plava 30 km (v. to), Gusinja 42 km (v. to), Bijelog Polja 53 km (v. to) i Podgorice – oko 100 km...
Gornji su podaci dobrodošli svakome ko Andrijevici dolazi ma sa koje strane, s mapom u rukama ili opremljen savremenim pozicionirajućim uređajima.
Ljepše i slikovitije pozicioniranje bilo bi ono po kome se Andrijevica nalazi uz lijevu obalu Lima, rijeke koja se probija između brežuljaka i plodnih nizina na svom putu od Plavskog jezera. Svuda unaokolo prostiru se bukove i jelove šume, upravo one koje Andrijevici daju tipičan, živopisni izgled.
Gradić je ime dobio po crkvi Andrijevici, oko koje se 1877. godine počelo da rađa naselje. Po drugoj verziji, naselje je na nadmorskoj visini od 798 metara podigao Andrija Kršikapa, premda o njemu kao o osnivaču nema mnogo relevatnih podataka.
Andrijevica je danas centar istoimene opštine, lokalno administrativno, kulturno i privredno središte. I na prvi pogled je riječ o tipičnoj planinskoj varoši. Arhitektura je nalik onim uzorima iz prošlosti, što mjestu daje posebnu čar minulih vremena. Ovdje se zaista ne možemo da otmemo utisku po kome, iako egzaktna nauka tvrdi drukčije, lokalno vrijeme na nekim geografskim pozicijama ipak traje duže.
Taj vremenski paradoks svakako valja imati na umu kada smo na godišnjem odmoru! Crna Gora je u tom smislu povlašćena jer je puna geografskim mjesta na kojima odmor kanda dobija na vremenu, metaforično kaže li se. Iskreno, nemojmo se zavaravati: dok negdje ubrzano odmiče 21. vijek, ima pozicija na Zemlji na kojima je jedva 20. vijek. Ako u privrednom smislu nije, u turističko-ekološkom – to svakako može da bube kompliment i Andrijevici i Crnoj Gori!
Anyway, do mjesta se spuštaju strme litice pune vodotoka, i ulivaju se u Lim – rječice Kraljštica i Zlorečica. Nakon Drugog svjetskog rata, naselje počinje privredno da postoji u modernom smislu te riječi. Razvija se voćarstvo i poljoprivreda. Na padinama brda Željavice, u obližnjem zaseoku Zabrđu (5 km), otkrivene su bogate naslage šarenog mermera. Od svih industrijskih pogona, do danas ih je malo ostalo. Preostalo neraseljeno seosko stanovništvo bavi se mahom stočarstvom i poljoprivredom. Andrijevica je jedna od najsiromašnijih opština u Crnog Gori.
Okolina mjesta kao da je predodređena za status vazdušne banje. Odavde se kreće na planinske turističke ture, do Visitora, Bjelasica i do Komova – planinskog vijenca. Ekološki netaknuti vijenac Komova prošaran je mjestimičnim pašnjacima, šumama, strmim liticama i dolinama. Masiv sadrži kvarcne slojeve koji izbijaju na površinu i mjestimično sadrže rudne sastojke. Sa visova Komova pogled se rasprostire ka Durmitoru, i Pokletijama (v. Gusinje).
U masivu postoji ekološko iznenađenje – Visitorsko jezero, do koga vode uske planinske staze.
Andijevica je centar brojnog (i kroz istoriju vojevanja za slobodu proslavljenog) plemena Vasojevića. U gradu se nalazi istorijski Knjaževac sa crkvom – duhovna pošta okupljanja svih Vasojevića. Ovdje je podignut i spomenik svešteniku Mojsiju Zečeviću, čuvenom zagovorniku prosvete među Crnogorcima, a koji je po mnogim tumačima poslužio kao protolik vladaru i pjesniku Petru II Petroviću Njegošu, kada je ovaj stihovima gradio neumrli lik Igumana Stefana u čuvenom spjevu „Gorski vijenac“.